به گزارش «نماینده» «علی اکبر صالحی» ظهر جمعه و قبل از ترک پکن این موضوع را مطرح و ابراز امیدواری کرد که این همکاریها با امضای قرارداد ظرف یک تا دو ماه آینده عملیاتی شود.
وی که از روز چهارشنبه - ۴ شهریور- در راس یک هیات عالیرتبه از مسوولان و مقامات فنی سازمان انرژی اتمی به چین سفر کرده است، اظهار داشت: در طول مدت حضور در پکن و گفت وگو با مسوولان و مقامات هسته ای این کشور، در خصوص مسائل مختلف به بحث و تبادل نظر پرداختیم که موضوع همکاریهای اقتصادی دو کشور در خصوص ساخت نیروگاههای تجاری بسیار جدی دنبال شد.
رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان ادامه داد: در همین رابطه با طرف چینی در خصوص رآکتورهای ۱۰۰ مگاواتی مذاکراتی انجام شد که امیدواریم قرارداد این همکاری در کمتر از دو ماه دیگر به امضای طرفین برسد.
وی ادامه داد: البته در خصوص ساخت رآکتورهای ۱۰۰۰ مگاواتی نیز با توجه به استقبال طرف چینی و پیشنهادهای خوب مطرح شده از سوی این کشور، احتمال دارد با آنان در این رابطه نیز همکاری داشته باشیم. البته تحقق این مهم نیازمند گفت وگوهای بیشتر و نشست های مشترک کارشناسی است.
صالحی گفت: چین در خصوص راه اندازی و بهره برداری از نیروگاههای تجاری ۱۰۰۰ مگاواتی پیشرفت های قابل توجهی داشته، به خصوص آنکه آنان حاضرند برخی مسائل مهم راه اندازی این گونه نیروگاهها از جمله مسائل مالی و فاینانس آن را نیز متقبل شوند.
وی یادآور شد: به همین خاطر ما علاقمندیم که فاینانس و تامین مسائل مالی نیز بر عهده پیشنهاد دهنده طرح باشد و با توجه به آنکه چینی ها در این زمینه علاقه نشان داده اند، ممکن است این همکاری در آینده محقق گردد.
روز گذشته صالحی و هیات همراه در جریان بازدید از مرکز انرژی اتمی چین در جریان کامل جزییات فنی رآکتورهای ۱۰۰ و ۱۰۰۰ مگاواتی این کشور قرار گرفتند و کارشناسان و مهندسان «شرکت مهندسی قدرت هسته ای چین» با اشتیاق قابل توجه، توضیحات و جزییات فنی رآکتورهای یاد شده را در اختیار رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان و هیات همراه قرار دادند.
صالحی در ادامه به مذاکرات خود با طرف چینی در رابطه با رآکتور آب سنگین اراک که این موضوع در «برجام» هم دیده شده، اشاره کرد و گفت: از آنجایی که چین از سوی ۱ +۵ عهده دار پیشبرد موضوع بازطراحی رآکتور اراک است و ایران نیز به عنوان مدیر و صاحب اصلی پروژه محسوب می شود، لازم بود گفت وگوهای جدی تری در این خصوص با آنان صورت بگیرد تا بتوانیم تکلیف نیروگاه اراک را تا مدت زمان باقیمانده تا روز اجرایی «برجام» مشخص کنیم.  
رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان یادآور شد: البته قبل از آن زمان می بایست یک اسناد رسمی تولید کرده باشیم که تعهد کشورهای ذیربط به خصوص کشورهای ۱ +۵ در آن اسناد منعکس شده باشد.
وی ادامه داد: چون که چین به عنوان همکار اصلی در این پروژه تلقی می شود، می بایست روی مفاد آن اسناد رسمی با هم مذاکره کنیم و به تفاهم مشترک برسیم. در این سفر دو روزه نیز روی این مفاد صحبت های کاملا جدی صورت گرفت ولی یک طرف دیگر این پروژه که آمریکا است، حضور نداشت تا از فرصت پیش آمده بهره مند شود که البته دلیل آن هم به مسائل سیاسی خاص آن کشور مربوط می شود.
صالحی یادآور شد: به همین خاطر قرار شد چینی ها نتیجه مذاکرات انجام شده ما را در اختیار طرف آمریکایی قرار دهند که امیدواریم در حاشیه اجلاس سالانه عمومی آژانس بین المللی انرژی اتمی، بتوانیم به یک تفاهم سه جانبه دست یابیم.
وی خاطرنشان کرد: البته مقدمات این کار تقریبا مشخص و روشن شده و صحبت های لازم هم صورت گرفته است که امیدواریم طی یک ماه آینده تا زمان آغاز اجلاس، امضای تفاهم یاد شده نهایی شود.
وی خاطرنشان کرد که در پروژه یاد شده، چین به عنوان رییس کارگروه، ایران به عنوان صاحب و مدیر اصلی پروژه و آمریکا به عنوان یک مشارکت کننده موثر در گروه محسوب می شود که می بایست در طراحی ها، تامین تجهیزات، تامین منابع مالی و دیگر مسائل مربوطه، کمک های لازم را داشته باشند.

** چین، دوست ایران در سختی ها
وی در بخش دیگری از سخنان خود به روابط ایران و چین در گذشته و شرایط کنونی اشاره کرد و گفت که این روابط از حیث تجاری و اقتصادی بسیار «عمیق»، «ویژه» و «خاص» است.
صالحی گفت: ما چین را دوست خود در سختی ها می دانیم و لذا این خاطره در ذهن ما خواهد ماند که این کشور زمانی که ایران از سوی غرب تحت فشارهای شدید قرار داشت، راههایی را باز نگاه می داشت تا این فشارها چندان اثرگذار نباشد.
رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان همچنین به نقش چین در طول مدت مذاکرات ایران و کشورهای ۱ +۵ اشاره کرد و گفت: این کشور همواره با نظر مثبت در مذاکرات مشارکت می کرد و سعی داشت موانع پیش روی گفت وگوها را به اندازه سهم خود از میان بردارد.
وی همچنین اعلام کرد که در این سفر حامل پیام شفاهی دکتر «حسن روحانی» ریاست جمهوری اسلامی ایران به «شی جین پینگ» همتای چینی و مردم این کشور بوده است که در دیدار شب گذشته با «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین، این پیام به وی ابلاغ شد.
صالحی در عین حال به سفر قریب الوقوع رییس جمهور چین به ایران اشاره کرد که انجام آن می تواند زمینه های لازم جهت برقراری روابط راهبردی میان دو کشور را بیش از پیش توسعه دهد.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران در این رابطه به قول طرف چینی اشاره کرد که تلاش دارند انجام این سفر را هر چه سریعتر محقق سازند.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران در مدت حضور خود در چین علاوه بر دیدار با مقامات چینی، از چندین مرکز مهم تحقیقاتی و تاسیسات انرژی هسته ای این کشور در پکن بازدید به عمل آورد که از جمله آنها می توان به مرکز تحقیقات و طراحی اژدهای زرد (فن آوری های هسته ای نوین چین) اشاره کرد که یکی از جدیدترین بخش های انرژی هسته ای در این کشور به حساب می آید.
رییس سازمان انرژی اتمی همچنین توانست دیداری از موسسه انرژی اتمی چین موسوم به CIAE و رآکتور تحقیقاتی آب سنگین پکن داشته باشد و در جریان جزییات فنی فعالیت های آنها که در زمینه رآکتورهای ۱۰۰ و ۱۰۰۰ مگاواتی فعال هستند، قرار بگیرد.
رآکتور تحقیقاتی پکن با بهره گیری از امکانات آب سنگین، کارایی قابل توجهی برای تولید محصولات هسته ای چین داشته و قرار است از فن آوری بکار رفته در آنها در رآکتور آب سنگین اراک استفاده شود.
وی همچنین پنجشنبه شب (به وقت محلی) با «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین دیدار و با وی در باره مهمترین مسائل دوجانبه، منطقه ای و بین المللی و همکاری های ذیربط دو کشور بحث و تبادل نظر کرد.
ملاقات با رییس سازمان ملی تاسیسات هسته ای چین (CNNC)، مدیران عامل شرکت های مجری طرح های هسته ای چین (CNNC و CIAE) و دیدار و گفت وگو با «شو جادا» همتای چینی، از دیگر برنامه های «صالحی» در سفر به پکن بود.
صالحی و هیات همراه ظهر امروز (جمعه) پکن را به مقصد تهران ترک کردند.